Psychodrama is een groepspsychotherapie ontwikkeld door J.L. Moreno (1892-1974). Moreno ontdekte dat therapeutische resultaten konden bereikt worden door het in actie brengen van gebeurtenissen en persoonlijke belevingen in het bijzijn van een betrokken groep. Eén van zijn filosofische basisgedachten is dat de mens beschikt over een enorme dosis creativiteit die hij niet tot uiting kan brengen omdat hij beperkt wordt door een aantal culturele rollen die hem worden opgelegd. Het zijn die rollen die iemand beletten zichzelf te zijn en zich ten volle te ontwikkelen. Psychodrama is het best onder te brengen binnen de Humanistische psychologie en heeft duidelijke raakvlakken met de Existentiële psychologie enerzijds en de Gestaltpsychologie anderzijds. Centraal gedachtegoed binnen deze stromingen is dat de mens als sociaal wezen streeft naar ontplooiing van eigen individualiteit, persoonlijke mogelijkheden en verantwoordelijkheid.
Theoretisch kader
Prof. Dr. Leni Verhofstadt-Denève ontwikkelde het persoonsmodel, een theoretisch concept dat groeide uit de praktijk. Het vertolkt een existentieel-dialectische visie en het dient als referentiekader waarbinnen het therapeutisch handelen kan worden gestuurd.
De toepassing van psychodrama en aanverwante zelfreflectieve actietechnieken opent voor hulpverleners bruikbare perspectieven. Het speelse karakter dat in het psychodrama schuilt en de onmiddellijke impact die het kan bewerkstelligen in een beveiligde en ondersteunende groepssfeer, hebben een grote aanspreekwaarde voor diverse groepen van cliënten.
Psychodrama als techniek blijkt uitermate geschikt voor de behandeling van relationele problemen, intra-psychische conflicten, existentiële vragen, sociale of emotionele stoornissen, depressie… Binnen een veilig kader en met de hulp van een ondersteunende groep begeleiden de director en co-director de protagonist doorheen de verschillende stadia:
De Warming-up-fase
De Actiefase
De Sharingfase
Processing, indien het een didactische groep betreft
Psychodrama mag niet verward worden met het klassieke toneelspel. De hoofdrolspeler, of protagonist, kan niet uit zijn rol vallen. Hij speelt immers zichzelf en wordt dankzij het aanspreken van cognitie, emotie, taal en actie gestimuleerd tot het verkennen en het verdiepen van de eigen beleving.
Doelgroep
De opleiding richt zich tot een breed publiek van geïnteresseerden, paramedici, maatschappelijk werkers, psychologen, (ortho)pedagogen… - al dan niet werkzaam in de hulpverleningssector - die zich willen toeleggen om psychodrama als techniek te hanteren.
In de ervaringsgroep wordt de nadruk gelegd op het aanvoelen en beleven van de sterke impact die psychodrama kan teweegbrengen. Aan de hand van deze persoonlijk doorleefde actie, wordt er gereflecteerd over de theoretische fundamenten, de technieken en hun toepasbaarheid in diverse situaties.
In de twee vervolgmodules worden de deelnemers getraind in de diverse rollen die een director van een psychodrama zich eigen moet maken: analist, therapeut, groepsleider en regisseur.
